1. Açık kaynak yazılım kullanma kararını almanız nasıl oldu?

Ülkemizde Pardus İşletim Sisteminin Sağlık Bakanlığı Kamu Hastanelerinde çalışabilirliğini sağlamak,

Her alanda milli ve yerli olmayı hedefleyen ülkemizin, teknoloji alanında, özellikle yazılım konularında yurt dışına bağımlılığı azaltılması, siber ve bilgi güvenliği açısından stratejik öneme sahip olması,

Açık kaynak olmasından dolayı gizli kodları olmayıp arkasında TÜBİTAK gibi bir devlet kurumunun olması,

Kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanımı, kurumun ihtiyaçlarına göre özelleştirme imkanı ve az hata veren sistemler olmaları,

Kurulumun 6 dk. gibi kısa zamanda tamamlanabiliyor olması, aynı işlemle sürücüler ve programların da kuruluyor olması,

LibreOffice gibi güçlü bir ofis yazılımı ile yazılar, sunumlar, hesap tabloları ve diğer gereksinim duyulan belgeler Pardus’la kolayca hazırlanabilir. Daha önce hazırlanmış belgelerin de Pardus’ta problemsiz açılıp güncellenebilir olmasından dolayı Pardus ve açık kaynak uygulamaları tercih ediyoruz.

2. Aydın Kamu Hastaneleri’nde nasıl bir sistem topolojiniz var? Pardus sunucu ve istemcileriyle bu topolojinin neresinde duruyor?

Hastanelerimize başvuran hastalarımıza;

Acil ve normal muayeneler yapılmakta, laboratuvar ve görüntüleme hizmeti verilmekte, tedavi hizmeti verilmekte, ameliyatlar yapılmakta ve bu hizmetler 7 / 24 kesintisiz hizmet veren kurum olduğundan planlamamız ona göre yapıldı.

Tübitak Ulakbim ile hastanelerimizin teknoloji alt yapısı, işleyişi ve ihtiyaç analizi toplantısı gerçekleştirdik.

Bu toplantı sonrası;

• • Pardus İşletim Sistemine istemcilerde göç yapma,
  • Pilot hastanelerin belirlenmesi,
  • Hastane Otomasyon yazılımı,
  • Envanter analiz çalışması yapıldı.

Kısa vade Poliklinik ve Servisler, orta vade İdari Birimler ve uzun vade de Laboratuvar ve Görüntüleme Birimlerinin göç planlaması yapıldı.

3. Aydın Kamu Hastaneleri’nde açık kaynak yazılımlara geçişi hangi iç süreçlerinizde (uygulama sunucusu, terminaller, ofis yazılımları, firewall vs) gerçekleştirdiniz?

Hastanelerimizde kurumsal Pardus göçünde yazılım ve donanım olarak planladık. Yazılım göçünde Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS), Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğümüzün desteğiyle Elektronik Belge Yönetim Sistemi (EBYS) , Renkli Reçete Uygulaması (Pardus’ a özel deb paket geliştirildi) , ÇKYS, TSİM,MKYS vb. bakanlığımız uygulamalarının Pardus ile çalışması sağlandı. Donanım göçünde Bilgisayar, Yazıcılar, Barkod yazıcıların sürücüleride TÜBİTAK ULAKBİM desteğiyle çözüldü.

4. Aydın Kamu Hastaneleri’nde Pardus ve açık kaynak yazılımlara geçiş sürecinin hangi aşamasındasınız? Dönüşüm sürecinde ilerleyen yıllara dair yeni planlarınız var mı?

Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü ve TÜBİTAK ULAKBİM desteğiyle ülkemizde kamu hastanelerinde pilot olarak 2015 yılında başlattığımız Pardus göçünde planlamalarımızı gerçekleştirdik. 2015 yılından günümüze edindiğimiz tecrübe ile Pardus İşletim Sistemi’nin kurulumunu, Bakanlığımız bünyesinde ihtiyaç duyulan tüm uygulamalar yüklü biçimde, 6 – 7 dk gibi bir süre içinde tamamlayabilmekteyiz. Ülkemizde Platform bağımsız çalışan Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS) olan her hastanede Pardus İşletim Sistemi çok rahat kullanılabilir duruma gelmiştir. Bilgisayarların Merkezi yönetimi ve uzaktan desteği Liderahek ile çözmüş durumdayız. Güvenlik duvarı kapsamında Ahtapot yazılımı, Cihazları ağdan izleme yazılımı kullanmayı planlamaktayız.

5. Aydın Kamu Hastaneleri’nin bu dönüşüm sürecinde Pardus iş/göç ortağı firmalarla çalıştınız mı?

Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü ve TÜBİTAK ULAKBİM işbirliğiyle ilk pilot hastanemizin göçünü başarılı bir şekilde gerçekleştirdik. Hastanelerimizde ekip arkadaşlarımız ile göç yapabilmekteyiz. Ülkemizde Aydın dışındaki il sağlık müdürlüğü ve hastanelerin göç çalışmalarına elimizin elverdiği ölçüde destek vermekteyiz.

6. Aydın Kamu Hastaneleri içinde hangi Pardus ürünlerini (ETAP, Ahtapot, Engerek, Liderahenk vs) kullanıyorsunuz?

Merkezi yönetimi Liderahek, ofis uygulaması Libreoffice ile çözülmüş olup güvenlik duvarı kapsamında Ahtapot kullanmayı planlamaktayız.

7. Açık kaynak yazılımlara geçişle ne tür faydalar sağladınız? Toplam Sahip Olma Maliyeti’nde (TCO) sağlanan tasarruf tutarı nedir?

Kamu Hastanelerinde ilk Pardus İşletim Sistemi Pilot Göç Projesi, Hastane Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS), yazılım firmalarının platform bağımsız uygulama geliştirmeleri, Sağlık Bakanlığı Uygulamalarının Entegrasyonu (EBYS, ÇKYS, TSİM, TİG, E-imza entegrasyonu vb), Sağlık Bakanlığı Pardus Çalıştayı yapılması, Hastanelerin kullanımına uygun Pardus Sağlık ISO ve Pardus’ a özel Deb paketi çıkmasına katkı sağladık. Pardus kullanarak Uluslararası Sağlık Bilgi ve Yönetim Sistemleri Topluluğu (HIMSS) STAGE 6 Dijital Hastane akreditasyonu, Pardus İşletim Sistemi, Libreoffice ve Liderahenk Merkezi Yönetim Yazılım Projesi kapsamında geri dönüşler ile geliştirilmesine katkı sağlandı. Açık Kaynak yazılımlarla ilgili farkındalığı artırarak her geçen gün yetkinliği artan personel grubuna sahip olduk.

8. Açık kaynak yazılımlara geçişte zorluk yaşadınız mı? Çalışan tarafında bir direnç gerçekleşti mi? Bu direnci nasıl aştınız?

Hastanelerde Pardus göçü Bilgi Yönetim Sistemi (HBYS) Yazılımının çalışması bir engeldi aşıldı. Pilot hastanedeki tecrübelerimizi yazılım anlamında ekosistemin geliştirilmesi için 2016 yılında Sağlık Bakanlığı Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürlüğü ve TÜBİTAK ULAKBİM işbirliğiyle düzenlenen Sağlık Bakanlığı Pardus Çalıştayı’nda paylaştık. Bakanlığımızın uygulamalarını Genel Müdürlüğümüzün desteğiyle geliştirdik. Pardus işletim sistemine kullanıcı dostu standart tema, ikon, kısayollar, otomatik çalışan uygulamaları eklediğimiz için son kullanıcı göç yaptığını fazla fark etmemektedir. Hastanelerde Bilgi işlem personelinin iş yükü ağırdır. Sistem değişimlerinde büyük ölçüde alışkanlıklar da değişmek zorunda olduğu için eğitimler verdik. Personeli hatalar ile uğraştırmayıp 6-7 dk gibi kurulum süresini kısaltma, Liderahenk Merkezi yönetim yazılımı ile bilgisayarları yönetme gibi yöntemlerle kullanımı çalışanlar için kolaylaştırmaya çalıştık. Libreoffice’te de tema değişikliği ve uyarlama yaptık.

9. Tek açık kaynak kullanımınız Pardus mu yoksa başka açık kaynak çözümler de kullanıyor musunuz?

Liderahenk Merkezi Yönetim Sistemi, Libreoffice ofis yazılımı, Ağ İzlem Yazılımı, Anket Yazılımı, Sanal Masaüstü Telefon yazılımı kullanmaktayız.

10. Pardus özelinde bakacak olursak, hem yerli hem de açık kaynak bir yazılımı kullanmanın avantajları neler?

TÜBİTAK ULAKBİM tarafından geliştirilmesi, kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanımı, kurumun ihtiyaçlarına göre özelleştirme, az hata veren sistemler olmaları ve lisans bedellerini ortadan kaldıran düşük maliyet avantajının yanı sıra Pardus, siber güvenlik ve bilgi güvenliği kapsamında da katkı sağlamaktadır.

Sağlık Bakanlığımız bünyesinde Kamu Hastanelerinde 2015 yılında pilot olarak sadece polikliniklerde başlattığımız milli ve yerli işletim sistemi PARDUS şu an hastanelerimizde ameliyathane, yoğun bakım, acil servis, laboratuvar cihaz entegrasyonuna varana kadar %95 oranında çalıştırabilir duruma getirdik.

Bu çalışmalarımız ile Pardus’un yaygınlaşmasına katkılarımızdan dolayı Sayın Sağlık Bakan Yardımcımız Dr. Şuayip BİRİNCİ tarafından plaket, Sağlık Bilgi Sistemleri Genel Müdürümüz Dr.M.Mahir ÜLGÜ tarafından da teşekkür belgesi takdim edildi.

Bizler zaten bu çalışmanın maddi olarak bir karşılığının olmadığını düşünüyoruz. Çünkü bu başarının arkasında sabır, başarısızlıklar, iyi alışkanlıklar geliştirme, çok çalışma, kararlılık, risk alma, zaman zaman hayal kırıklığı, çokça da emek ve özveri var.

Bu yolculukta desteğini esirgemeyen Sayın Sağlık Bakan Yardımcımız Dr. Şuayip BİRİNCİ, Genel Müdürümüz Dr.M.Mahir ÜLGÜ, TÜBİTAK ULAKBİM ve Pardus ailesine ve emeği geçen tüm ekip arkadaşlarıma teşekkür ederim.

Ayrıca Pardus dönüşüm sürecindeki tecrübelerimizi paylaşmaktan memnun olacağımızı da eklemek isterim. Dönüşüm sürecindeki soru/sorunlarınızda kendi kurumumuzda gerçekleştirdiğimiz dönüşüm sırasında edindiğimiz tecrübeleri paylaşmamızı isterseniz aydogandikici@gmail.com adresine de yazabilirsiniz.